2003 yılında başlayan ASOP (afetlerde sağlık organizasyonu projesi) projesi ile temellenen UMKE, bugün sağlık teşkilatı içerisinde her zaman ihtiyaç duyulan bir organizasyon olmuştur. Bugüne kadar özverili arkadaşların emekleri bu aşamaya gelmesinde önemli bir yer tutmaktadır. UMKE özellikle bazı illerde lojistik destek ve ekip anlamında güçlü bir yere gelmiştir. Ancak beklenen güçlü yapının henüz 81 ilde oluşmadığının da farkındayım. Yine de gelinen bu noktada artık daha kurumsal bir yapı içerisinde güçlenmeye devam edecektir. Afet Birimi ve UMKE yönergesi ile umke organizasyon yapısı hakkında ilgili tanımlamalar yapılmıştır. Eksiklikler yaşantılar sonucunda hissedildiğinden orada değinilemeyen konular zamanla eklenebilecektir.
Afet Birimi
Bildiğiniz ve gördüğünüz üzere olağandışı olayların yaşanma sıklığı her geçen gün artmaktadır. Bu durum UMKE'ye olan ihtiyacı daha da artırmaktadır. Bu nedenle illerde Bakanlıkça Acil ve Afetlerde Sağlık Hizmetleri Şube Müdürlüğüne bağlı Afet Birim'leri (AFBİR) kurulmuştur. Ancak bunlarında bazı illerde daha güçlü oluşturulduğu görülmektedir. Afet Biriminin oldukça fazla görevi vardır ve bunlar UMKE ve Afet Birimi yönergesinde tanımlanmıştır. Bu görevler yerine getirmek için nitelikli personelin oralarda görev alması gerekmektedir. Yakında Afet Birimleri daha da güçlendirilecektir.
Çekirdek UMKE'ler
UMKE kurulduğundan beri 5000'nin üzerinde personel UMKE eğitimi almıştır. Ancak bildiğiniz gibi UMKE personeli olmak gerektiğinde özel yetenek gerektiren, ekip ruhu, fiziksel ruhsal dayanıklılık gerektirmektedir. Bu nedenle de UMKE timlerinin bu özellikleri taşıyan zor koşullarda görev yapacak personelden oluşması istenmektedir. UMKE arasından illerde çekirdek UMKE timleri oluşturulması gerçek UMKE personeline ulaşma açısından önemli olacaktır. Böylece nicelik değil nitelik ön plana çıkmış olacaktır.
Sorumlu'lar
Umke sorumluluğu ya da Afet Birim sorumluluğu sıradan bir sorumluluk veya ikinci bir görev değildir, bu görev büyük bir sorumluluk gerektiren, gece uyurken aklının bir köşesinde yapılacaklar kısmının açık tutulduğu özveri, sadakat ve işe aşık olmayı gerektiren bir görevdir. Bu nedenle illerde bu görevlere bu yapıda kişilerin getirilmesi manidar olacaktır. Bugüne kadar bir çok görevde bu sorumluluk bilincinde olan UMKE liderleri ile çalışmalar yürümüştür. Sahada tüm zorluklara rağmen UMKE'ci arkadaşların kendi fedakarlıkları (maddi-manevi) ile olağandışı bir olay olunca koştuğunu biliyorum. Onlara sonsuz teşekkür ederiz.
Görev
Şu anda sahada olağandışı her olayda UMKE görev almaktadır. Bugünlerde, Simav ve Hatay’da sahra hastanesi kurulumu, işletilmesi ve sonrasında sağlık hizmetinin sürdürülmesi işlemini icra etmektedir. UMKE personeli sağlıkçı, lojistikçi, teknik, gibi bir çok hizmet türünü yerine getirmektedir. Aslında organizasyon güçlü olursa UMKE personeli sadece sağlık müdahalesi görevini yapar. Ancak bunun oluşması zaman alacaktır. Yönergede belirtildiği gibi bu tür lojistik hizmetleri UMKE destek personelince yerine getirilir. Destek personeli UMKE’ye bu tür olaylarda yardımcı olacak teknik ve hizmet personelidir. Bazı illerde bu şekilde lojistik personel oluşumu göze çarpmaktadır. Yine de bu ortamda, UMKE personelinin canlılığını sağlamak için bu aktiviteler yararlı olmaktadır.
Yazımı sonlandırırken daha alınacak çok mesafe olduğunun bilincindeyiz. UMKE mevcut olaylar ve olaylara ilişkin yaşantılar sonucu kendi kimliği ve yerini daha da sağlamlaştıracaktır.
Sağlık Eğitim Uzmanı Ümit ARSLAN
