(BRÜKSEL) - AB Dönem Başkanı Belçika, Ukrayna ve Moldova’nın tam üyelik müzakerelerinin 25 Haziran’da başlayacağını duyurdu. İki yıl gibi kısa bir sürede tam üyelik müzakerelerine başlanması, Rusya’ya mesaj olarak yorumlanıyor.
Ukrayna ve Moldova’nın AB'ne tam üyeliği için müzakereler 25 Haziran’da başlayacak. AB dönem başkanlığını yürüten Belçika, üye devletlerin büyükelçilerinin müzakerelerin başlaması konusunda uzlaştığını duyurdu. Belçika dönem başkanlığı, tam üyelik müzakereleri için ilk hükümetler arası konferansları 25 Haziran’da düzenleyecek.
Belçika’nın dönem başkanlığı 30 Haziran’da bitecek. 1 Temmuz itibarıyla Macaristan’a geçecek. Macaristan Başbakanı Viktor Orban, Ukrayna’nın AB üyeliğine sıcak bakmıyor. Ülkenin Rusya ile AB arasında tampon bölge alarak kalması gerektiğini birden fazla kez dile getirmişti. Ancak Macar heyeti, Cuma günü 27 AB üyesinin toplantısında müzakerelerin başlamasına itiraz etmedi.
Ukrayna ve Moldova, AB üyesi olmak için 2022 senesinin ilk aylarında başvuru yaptı. Başvuruları çok hızlı bir şekilde onaylanarak her iki ülke de 24 Haziran 2022’de aday ülke statüsü kazandı. Yine rekor sayılabilecek bir sürede, adaylık statüsü kazandıktan iki yıl sonra müzakereler başlayacak. Ukrayna ve Moldova ile müzakerelere başlama kararı, 14-15 Aralık 2023 tarihlerinde düzenlenen AB Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi’nde alındı.
Belçika dönem başkanlığı, müzakerelerin başlayacağı tarihi, G7 Zirvesi bitmiş; İsviçre ev sahipliğinde Ukrayna Barış Zirvesi başlarken ilan etti.
Türkiye’nin AB üyelik süreci
Türkiye, AB üyeliğine 1987 yılında başvurdu. Başvurusu 12 yıl boyunca bekletildi ve nihayet 1999’da aday ülke statüsü kazandı. Bundan 6 yıl sonra, 3 Ekim 2005’te ise müzakereler başladı. Aynı tarihte, müzakerelerin usul ve esaslarını belirleyen "Müzakere Çerçeve Belgesi" de kabul edildi.
Ancak ikili ilişkiler, AB’nin kurulmasından çok öncesine dayanıyor. 31 Temmuz 1959'da Türkiye, AB’nin öncülü olarak görülen Avrupa Ekonomik Topluluğu'na (AET) başvurdu. AET Bakanlar Konseyi'nin başvuruyu kabul etmesi sonrasında 12 Eylül 1963 tarihinde Ankara Antlaşması imzalandı.
Gezi Parkı olayları ve 2016 darbe girişiminin ardından, AB’ye üyelik müzakerelerinde ilerleme kat edilemedi. Türkiye, kağıt üzerinde hala aday ülke statüsünü korusa da müzakereler 2018’den beri donmuş durumda.
AB’nin yürütme organı olan Avrupa Komisyonu’nun en güncel Türkiye raporunda, ''Türkiye’nin AB’den uzaklaşmaya devam ettiği'' tespiti yer aldı. Son yıllarda her yıllık raporda, Türkiye’nin insan hakları, temel özgürlükler, sivil toplum ve hukukun üstünlüğü gibi alanlarda ciddi gerileme içinde olduğu vurgulanıyor. AB’nin 2023 için yayınladığı genişleme raporunda da benzer tespitler yer aldı.
Dışişleri Bakanlığı, 2023’ün son aylarında yayınlanan rapora, ''Adaylığımızı kağıt üzerinde kuru bir cümle olarak değil, AB’nin eylem ve söylemlerinde, somut adımlarında görmek istiyoruz'' diyerek tepki göstermişti.
