ANKA Ekonomi Koordinatörü Erdal Sağlam’ın kaleminden Haftalık Ekonomi Analizi: Vergi paketi ve maaş zamları birlikte ele alınacak

ERDAL SAĞLAM

Uzun bayram tatili nedeniyle, piyasalar önümüzdeki haftanın son iki günü açık olacak. Piyasalarda önemli hareketlerin olmayacağı haftada, detayları belli olan yeni vergi paketi konuşulmaya başlanacak. Bayram tatili sonrası ise netleşecek maaş zamları ile TBMM’ye gelecek vergi paketi unsurları, birlikte ele alınacak.

Uzun bayram tatili öncesi piyasalardaki gelişmelere baktığımızda, azalsa bile, döviz rezervlerindeki artışın devam ettiğini, özellikle yerli yatırımcının dövizden TL’ye dönüşünün sürdüğünü gördük. Geçtiğimiz cuma günü itibarıyla brüt döviz rezervleri, tarihin en yüksek noktasına ulaşarak, 150 milyar dolar sınırına dayandı. Bunun yanında swap hariç net rezervlerde de artıya geçildi.

Dolayısıyla rezerv artışı açısından sağlanan başarının, hızı azalmasına rağmen, devam ettiğine şahit olduk. Buna karşılık geçtiğimiz cuma günü kurlarda, son 2,5 ayda görmediğimiz ölçüde yukarı hareket gördük. Seçimden sonra geçen sürede, yani 2,5 ay içerisinde, kurlardaki toplam artış yüzde 1’in altında kalmışken, geçtiğimiz cuma günü dolar kurundaki artış, günlük yüzde 1.2 oranına ulaştı. Önümüzdeki hafta piyasanın açık olacağı perşembe ve cuma günleri, önemli hareketler olmayacak ama büyük ihtimalle, kurlarda cuma günkü artışın geri gelebileceğini tahmin ediyoruz.

Geçtiğimiz hafta, bayram tatili sonrası TBMM’ye gelmesi beklenen yeni vergi paketiyle ilgili detaylar da kamuoyuna sızdı. Bununla birlikte Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in açıkladığı borsa işlemlerinden vergi alınması maddesinin vergi paketinden çıkarıldığı açıklandı. Bakan Şimşek, borsa işlemlerinden alınacak verginin pakette yer almayacağını, önümüzdeki dönemde yeniden tartışılmak üzere, geri çekildiğini söyledi.

Buna karşılık yeni vergi paketinde daha önce düşünülmeyen moto kuryelere vergi getirilmesi, yurt dışına çıkışlarda alınan harçların 10 kat artırılması gibi yeni maddeler yer aldı. Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğü, yayınladığı X mesajında bu artışı yalanlamayarak, “ileride yapılacak çıkışlarda şimdiden alınan yurt dışı çıkış pullarının geçerli olmayacağını” belirtti yani bir anlamda yüksek oranlı gelecek artışı teyit etmiş oldu.

Bu durum ister istemez, aslında önemli ölçüde borsa işlemlerini etkilemeyecek olan bir verginin, borsacıların lobisiyle paketten çıkarıldığını gösteriyor. Bu da lobisi ve siyasi gücü bulunan kesimlerin vergi düzenlemelerinde nasıl etkili olup kendilerini vergiden dışarıda bırakabildiğini, bunun yerine motokuryeler gibi siyasi gücü olmayan kesimlerin ise yeni vergilerle karşılaştığını ortaya koydu.

CHP Şimşek’le ekonomiyi konuşacak

İşte bu husus, önümüzdeki dönemde karar aşamasına gelecek asgari ücret zammı, emekli ve çalışan kesimlere yapılacak zammı daha güçlü biçimde gündeme getirecek. Bayram sonrasında bu tartışmaların alevlenmesini zaten bekliyorduk. Yüksek karlar elde edilen borsadaki işlemlerden onbinde 1 veya 2 oranında alınacak küçük bir vergi bile paketten çıkarılırken, korunmasız kesimlere vergilerin arttırıldığı gözleniyor.

Bu durum toplumsal huzursuzluğu artıran önemli unsurlardan biri olabilir. Asgari ücrete Temmuz zammına bütçedeki yükü fazla olur, içtalebi artırır diye karşı çıkan ekonomi yönetimi, buna karşılık borsa vergisinden, gelen baskılar üzerine vazgeçebiliyor. Ancak bunun yerine moto kurye gibi zaten zor koşullarda çalışan düşük gelirli olanlardan vergi alarak buradan doğan boşluğu kapatmaya çalışıyor.

Borsa vergisinden vazgeçilmesi aynı zamanda Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in uygulanan ekonomi politikalarında inisiyatifinin belirleyici olamadığını da ortaya çıkardı. Büyük ihtimalle AKP yönetimine ve dolayısıyla Cumhurbaşkanı’na ulaşan borsa lobisi, bu verginin kaldırılmasını kabul ettirdi. Buna karşılık çok geniş bir kesim olan asgari ücretli işçi, memur ve emekliler yeterince zam yapılmadığı için satın alma güçlerini kaybetmeye devam edecekler.

Bu aynı zamanda geçmiş üç yıl içinde enflasyonun artış sürecinde fakirleşen geniş ücretli kesimlerin maddi durumlarının, enflasyonla mücadele sürecinde de kötülemeye devam edeceğini gösteriyor. O nedenle bayram sonrası yaşanması beklenen maaş zammı tartışmalarının, vergi paketiyle birlikte iyice alevlenmesi beklenebilir.

Bu arada CHP kurmaylarının, ekonomiyle ilgili bilgi almak için bayram sonrasındaki haftada Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’ le bir görüşme yapacağı açıklandı. Bu toplantının böylesine kritik bir döneme denk gelmesi, maaş zammı ve vergi paketi tartışmalarının iyice alevlenmesine neden olabilir. CHP uzun zamandır asgari ücrete, emekliye ciddi zamlar yapılmasını, açıklanan fındık, buğday gibi tarımsal ürün taban fiyatlarının önemli ölçüde artırılması gerektiğini söylüyor. Bu konularla ilgili mitingler düzenleyerek, hükümet üzerinde baskı oluşturulmaya çalışılıyor. Şimşek’le yapacağı toplantıda yine geniş toplumsal kesimlerin bu taleplerini dile getirmesi bekleniyor.

Özetle; yaz tatili başlamasına rağmen, önümüzdeki dönemde ekonomik durumun da etkisiyle, siyasetin tatile giremeyeceğini, tansiyonun yüksek kalacağını söyleyebiliriz.

ANKA Ekonomi Koordinatörü Erdal Sağlam’ın kaleminden Haftalık Ekonomi Analizi: Vergi paketi ve maaş zamları birlikte ele alınacak

AK Parti Mudanya’da Gençlik Kaan Gürbüz’e emanet

Bursa'da çevreyi kirletene 'büyük' ceza

331,2 milyon TL'lik tarımsal destekler hesaplarda

Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı personel alacak... İşte o alımlarla ilgili merak edilenler

Sinop'un tarihi kimliği bu meydanla ortaya çıktı

BUSKİ'den sayaçlara 'don' uyarısı

CHP'li Meriç: Kademeli emekliliğe acilen ayar yapılmalı

Numan Kurtulmuş Kuzey Makedonya yolcusu

Cumhurbaşkanı Erdoğan: Suriye düştüğü yerden kalkacak... Yanlarında hep kardeşleri Türkiye'yi bulacaklar

Bursa'da Başkan Bozbey'den 9 aylık değerlendirme